ما اغلب سوالاتی در خصوص مدت زمان تاثیر یک گیاه دارویی روی بدن پس از مصرف آن دریافت می کنیم.
مانند اینکه:
“به طور تقریبی، چه زمانی باید انتظار بهبود چشمگیر در سلامتی خود پس از مصرف دمنوش خاصی را داشته باشیم؟”
و مانند بسیاری از پاسخ هایی که در طول زندگیمان به آن برمی خوریم، جواب این است …
“بستگی دارد”
اما قصد ما این نیست که به همین جواب بسنده کنیم.
بلکه می خواهیم موشکافانه به شما پاسخ دهیم.
5 گروه اثر گذاری گیاهان دارویی و دمنوش ها
به طور کلی، اثر گذاری گیاهان را می توان به پنج گروه تقسیم کرد
- بلافاصله
- یک هفته
- یک ماه
- هنگامی که مصرف آن را متوقف کردید
- اصلا
حالا ، بگذارید کمی بیشتر در مورد هر یک از اینها توضیح دهیم.
توجه کنید که این دسته بندی برای همه یکسان نیست
برای مثال ممکن است یک گیاه خاصی برای شما در دسته بندی اول باشد، اما همان گیاه دارویی برای فرد دیگر در دسته بندی دوم باشد.
به همین دلیل، ما مثالهای زیادی را با گیاهان مختلف ارائه می دهم.
احساس اثر گذاری “بلافاصله” گیاهان دارویی و دم نوش ها
برخی از افراد فوراً و بعد از اولین دوز مصرفی متوجه مزایای آن می شوند.
البته ممکن است تا نیم ساعتی هم زمان ببرد.
با آزمون و خطا باید به این نتیجه برسید که مقدار دوز مورد نیاز بدنتان چه مقدار است.
و هیچ کس غیر از خودتان به این موضوع پی نخواهد برد.
برخی از گیاهان در اثرات فوری بسیار قدرتمندتر از گیاهان دیگر هستند.
به طور کلی دمنوش هایی که در دسته آرامبخش ها هستند در این گروه قرار می گیرند.
برای مثال:
- بابونه
- قاشقک
- گل ساعتی
- سنبل الطیب
- اسطوخودوس (لاواندا)
- نمدار
- به لیمو
- فرنجمشک
احساس اثر گذاری گیاهان دارویی و دمنوش ها بعد از یک هفته
منظور ما عدد 7 جادویی نیست که انتظار داشته باشید که دقیقاً پس از 7 روز اثرات در بدن شما نمایان شود.
بلکه ما فقط حدوداً 7 روز را در نظر می گیریم که ممکن است برای شما 4 روز یا 10 روز باشد.
نکته مهم این است که شما باید پس از مصرف، حدود یک هفته منتظر بمانید تا اثراتش را مشاهده کنید.
و با توجه به اینکه اثر این دسته از دمنوش ها بعد از یک هفته نمایان می شود ممکن است بیشتر از دوز مورد نیاز بدنتان مصرف کنید.
احساس اثر گذاری گیاهان دارویی و دمنوش ها بعد از یک ماه
یک بار دیگر، منظور ما دقیقاً 30 روز کامل نیست و ممکن است برای شما 20 روز و یا 40 روز باشد.
بدن شما به زمان نیاز دارد تا به گیاهان و دمنوش ها عادت کند.
بسیاری دم نوش ها چیزی نیستند که بلافاصله احساس شوند.
برای مثال گیاه جینسینگ جز این دسته است.
بسیاری آن را مصرف می کنند و پس از چند هفته که اثر آن را نمی بینند، مصرف آن را متوقف می کنند.
در صورتی که این گیاه برای نمایان کردن اثراتش نیاز به مصرف منظم دارد.
به یاد داشته باشید ، همه این دسته ها وابسته به دوز مصرفی شما هستند، و همانطور که گفتیم خودتان باید بفهمید که نیاز بدنتان چه مقدار است.
احساس اثرگذاری پس توقف مصرف آن
گیاهان دارویی و دم نوش ها برعکس دارو های شیمیایی مدتی طول می کشد تا اثراتش را روی بدن بگذارد.
که البته عوارضش هم کمتر است.
انسانها به طور چشمگیری در مشاهده چیزهای تدریجی بد عمل می کنند.
مثال معروف همان قورباغه درون آبی هست که به تدریج در حال جوش آمدن است و متوجه جوش آمدن آب نمی شود.
و این به آن معنا نیست که قورباغه درحال پخته شدن نیست.
پس اگر دمنوشی برای اثر گذاری به زمان نیاز داشته باشد به این معنا نیست که اثر گذار نیست.
بسیاری افراد با توجه به همین موضوع مصرف دمنوش خود را متوقف می کنند.
و درست همینجاست که متوجه می شوند که چه اثراتی روی بدنشان داشته و چون به تدیرج و کم کم بوده متوجه آن نشدند.
پس اینکه شما به چیزی توجه نمی کنید به این معنی نیست که آنها نیز کار نمی کنند.
ممکن است برخی گیاهان دارویی و دم نوش ها هیچ وقت روی بدن شما تاثیر گذار نباشند
حتی ممکن است برخی از گیاهان دارویی یا دم نوش ها برای شما مناسب نباشند و یا شما برای آن مناسب نباشید و یا حتی در تهیه آن مرتکب اشتباهاتی می شود که باعث می شود تمام خواص آن را دریافت نکنید.
بیشتر بدانید: 5 اشتباه رایج در تهیه دمنوش ها
یک نکته ای که می خواهیم به آن اشاره کنم این است که ممکن است یک گیاه مناسب شما نباشد. در حالی که هم خانواده آن برای شما معجزه کند.
پس باید امتحان کنید و ببینید که کدام گیاه از کدام دسته برای شما مناسب است.
برای اینکار می توانید از جدول زیر کمک بگیرید و اگر گیاهی از یک دسته روی شما اثر گذار نبود، یکی دیگر را امتحان کنید.
روش مصرف انواع دمنوش
- ابتدا گیاه را به طرز صحیحی قطعه قطعه و خرد کنید.
- سپس آنها را درون قوری بریزید.
- به مقدار لازم آب جوش درون قوری بریزید
- 3 تا 5 دقیقه قوری را روی بخار کتری قراردهید (نه روی شعله مستقیم)
- دمنوش شما آمادست. میل کنید...
دمنوش های ترکیبی
در دمنوشهای ترکیبی معمولاً چند گیاه جهت رسیدن به یک منظور و هدف با هم ترکیب میشوند. برای مثال گروهی از دمنوشهای ترکیبی انرژیزا هستند و بعضی دیگر کمکنندهٔ فشارخون و گروهی دیگر آرامبخش هستند که برخلاف انرژیزاها که ضربان قلب و انرژی را افزایش میدهند، به آرامش و تنشزدایی از بدن کمک میکنند. برای این منظور از جدول زیر استفاده کنید و دم نوش مورد نظر خود را بسازید. (برای خرید هر یک از گیاهان دارویی زیر، به دسته دمنوش ها در فروشگاه اینترنتی الـ مارت مراجعه کنید.) آنهایی که با * مشخص شده اند در آن گروه اثر بخشی بیشتری دارند.خاصیت درمانی | نوع گیاه برای دم کردن |
رفع خستگی چشم |
|
کاهش علائم یائسگی |
|
آرامبخش |
|
بهبود سرماخوردگی |
|
نامنظمی قاعدگی و قاعدگی دردناک |
|
خوابآور |
|
بهبود تمرکز حواس |
|
تفاوت دمنوش با سایر نوشیدنی ها
به نوشیدنی ساخته شده از گیاهان دارویی و ادویهجات دمنوش گفته میشود. دقت کنید که دمنوش با جوشانده و… فرق دارد و نباید روی شعله مستقیم قرار گیرد. بیشتر دمنوشها فاقد کافئین هستند. در ادامه تفاوت های آنها را باهم بررسی خواهیم کرد.- تفاوت دمنوش با چای
- چای نوعی نوشیدنی است که از برگ گیاهی به نام کاملیا سیننسیس تهیه میشود.
- مانند چای سیاه یا چای سبز.
- اما دمنوش یا چای گیاهی از برگ، گل، پوست درخت (مانند دارچین)، میوه، ریشه یا دانهٔ گیاهان بخصوصی به غیر از کاملیا سیننسیس تهیه میشود.
- تفاوت دمنوش با جوشانده
- در روش تهیه دمنوش گفتیم که باید آب جوشیده شده را روی دمنوش بریزیم و نه آب سرد. و آن را به مدت 3 تا 5 دقیقه روی بخار کتری قرار دهیم.
- (نوشیدنی حاصل از گل گاوزبان، گل ختمی، به لیمو، سنبل الطیب نوعی دمنوش گیاهی است.)
- اما در جوشانده اینطور عمل نمی شود.
- روی گیاهی که قرار است به صورت جوشانده درست شود آب سرد (یا جوشیده) بریزید. سپس روی شعله مستقیم قرار دهید تا همزمان با جوش آمدن آب، گیاه هم جوشیده شود.
- جوشاندهای که از این طریق بدست میآید خاصیت و اثر قوی تری از دمنوش دارد.
- چرا که حین جوشاندن مواد بیشتری از گیاه خارج میشود.
- 💡 گیاهان دارویی که در دسته دم نوش ها هستند (همین دسته بندی که الآن در حال مشاهده آن هستید) حتماً باید به صورت دم کرده استفاده شوند.
- و اگر جوشانده شوند خاصیتشان تغییر می کند و ممکن است اثر عکس روی بدنتان داشته باشد.
- تفاوت دمنوش با عرقیات گیاهی
- عرقیات گیاهی، از تقطیر اسانس ریشه، پوست یا گلبرگ گیاهان طبی در آب حاصل میشود،
- نظیر گلاب و عرق نعناع.
- اما در دم نوش ها شما قطعه هایی از گیاه را به طور مستقیم دم کرده و میل می کنید نه بخار آن را.
چرا این روزها دمنوش در بین ایرانیان طرفدار دارد؟
مصرف دمنوش که این روزها در کشورمان ایران هم به تازگی طرفداران زیادی پیدا کرده است به چند دلیل در مصرف روزانه ایرانیان قرار گرفته است.- برخی برای نفع درمانی از این دمنوشها استفاده میکنند
- تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه
- بعضی هم به خاطر اینکه دمنوش را یک نوشیدنی شیک میدانند، برای پذیرایی از آن استفاده میکنند.
از کدام قسمت گیاه برای دمنوش استفاده می شود؟
برای تهیه گیاهانی که برای استفاده دمنوش ها هستند از قسمت های مختلفی از گیاه استفاده می شود.- در زیر تعدادی مثال آورده شده است:
- گیاهانی که از برگ آنها استفاده می شود
- ریواس
- گل شاه پسندنعناع
- گیاهانی که از گل آنها استفاده می شود
- اسطوخودوس
- گل رز
- گل بابونه
- گیاهانی که از دانه آنها استفاده می شود
- رازیانه
- هل
- گیاهانی که از پوست آنها استفاده می شود
- دارچین
- درخت بید
- گیاهانی که از ریشه آنها استفاده می شود
- کاسنی
- زنجبیل
- زردچوبه
- جینسینگ
- گیاهانی که از میوه آنها استفاده می شود
- سیب
- هلو
- زغال اخته
نحوه تشخیص دمنوش با استفاده از رنگ آنها
رنگ دمنوشها با توجه به نوع آنها متفاوت است. اما میتوان آنها را به چند گروه ساده تقسیم بندی کرد. برای مثال:- قرمز
- چای ترش
- رز
- میوه گل رز
- زرد
- بادیان رومی
- یونجه
- سنبل ختایی (انجلیکا)
- نارنجی
- سرخارگل
- آقطی سیاه
- گلرنگ
- قهوهای
- دارچین
- فرنجمشک
- ماته (نوع سیاه)
- آبی
- پنیرک
- اسطوخودوس (لاوندا)
- گل گندم
- گل گاو زبان (تا حدی متمایل به بنفش)
چند نکته مهم
- بسیاری از گیاهان دارویی ممکن است به میکروبها، سموم کشاورزی، مواد ضدعفونیکنندهٔ گازی (مثل فسفین) و فلزهای سمی (مثل سرب، جیوه و آرسنیک) آلوده باشند.
- بهتر است این گیاهان را در جای سرد، خشک و دور از دسترس بچهها حفظ نمود.
- ظروف پلاستیکی برای نگهداری گیاهان بودار مناسب نیستند.
- این ظروف میتوانند اسانس فرار این گیاهان را جذب نمایند.
- همچنین، نباید از گیاهانی استفاده شوند که برای سالها نگهداری شدهاند.
- گیاهان دارویی را نباید برای مدت طولانی استفاده کرد.
- پیش از مصرف هر نوع گیاه دارویی باید دستور دقیق مصرف و عوارض جانبی آن روشن باشد.
- این گیاهان نیز همانند سایر داروها نباید بیش از مقدار مجاز مصرف شوند.
- سمی بودن یک داروی گیاهی بسته به قسمت مورد استفادهٔ گیاه و روش تهیهٔ آن فرق میکند.
- مصرف همزمان داروهای شیمیایی با گیاهی خاص ممکن است موجب بروز تداخل دارویی گردد؛ بنابراین باید پزشک را از مصرف این گیاهان مطلع نمود.
- گیاهان دارویی باید از منابع معتبر و مطمئن تهیه شوند.
- اگر از فروشگاه های اینترنتی خرید می کنید حتما دقت کنید که آن فروشگاه مجوزهای لازم برای فروش را داشته باشد.
- (بررسی مجوزهای فروشگاه اینترنتی الـ مارت)
وسایل مورد نیاز برای تهیه دم نوش
- قوری
- برای دمنوش قوریهای شیشهای محبوبیت بیشتری دارند زیرا تغییرات رنگ و شکل گل و برگ در داخل آب قابل دید هستند.
- قاشق اندازهگیری
- برای اندازهگیری گیاهان خشک استفاده میشود.
- چای صاف کن
- بهتر است برای گرفتن تفالههای ریز انواعی از چای مانند بابونه آلمانی از چای صاف کن با سوراخهای بسیار ریز استفاده شود.
- دمکن قوری
- برای جلوگیری از کاهش دمای دمنوش داخل قوری بکار برده میشود.
- فنجان
- نوعی از فنجان چای که شیشهای و بدون رنگ است جهت نوشیدن دمنوش بیشتر محبوبیت دارد.
- هاون کوچک
- هاون کوچک و دستهٔ هاون جهت خرد کردن گیاهان دارویی و ادویههایی که بکار برده میشود.
- چراغک یا ورمر شمعی
- وسیله خوبیست که میتواند چای را گرم نگه دارد. همچنین چراغک از نظر زیبایی هم محبوبیت دارد.
جمع بندی
بدن خود را بشناسید
چند گیاه از چند دسته مختلف را امتحان کنید و ببینی کدامشان با بدن شما سازگارتر است و کدام یک اثر بیشتری روی شما دارد.
ما دوست داریم داستانهای شما درباره مدت زمانی که گیاهان دارویی و دم نوش ها روی شما اثر می گذارند را بشنویم.
در زیر نظرات خود را برای همه به اشتراک بگذارید.